JAN KAROL SAS-ZUBRZYCKI

JAN KAROL SAS-ZUBRZYCKI - polski architekt, teoretyk architektury, konserwator sztuki, projektant i budowniczy siedziby Kasy Oszczędności w Ropczycach.                                                                                                                      W latach 1878–1884 studiował na wydziale architektury Politechniki Lwowskiej (jedynej uczelni na terenie Polski kształcącej architektów) u profesora Juliana Zachariewicza, wybitnego architekta, twórcy m.in. gmachu Politechniki Lwowskiej. W latach 1886–1912 mieszkał w Krakowie. W 1898 r. wraz z siostrą Jadwigą z Łobzowa założył Towarzystwo Rękodzielników Polskich „Gwiazda”, od 1912 mieszczące się we Lwowie. W latach 1900–1912 pełnił obowiązki inspektora Budownictwa Miejskiego w Krakowie. W 1916 r. był współzałożycielem Towarzystwa Opieki nad Zabytkami Sztuki i Kultury we Lwowie. Działał społecznie. Miał wszechstronne zainteresowania. Był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. W 1919 r. został profesorem zwyczajnym Katedry Historii Architektury i Estetyki Politechniki Lwowskiej, gdzie jako profesor i wykładowca pracował do 1929 roku. Był tam pierwszym w niepodległej Polsce dziekanem Wydziału Architektury.

Badacz historii architektury. Jest autorem wielu prac o teoretycznych i etycznych aspektach zawodu architekta, o historii i filozofii architektury, o historii sztuki i teorii budowy formy. Opublikował liczne prace naukowe, zawierające m.in. rozważania na temat polskiego stylu narodowego. Wskazywał na oryginalne, rodzime cechy polskiej architektury.

Jako architekt tworzył głównie w duchu neogotyku.

Wybudował ponad 40 kościołów i przebudował około 20. Opracowywał też projekty przebudowy kamienic i budowy świeckich budowli publicznych.

W 1929 r. został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Wybrane realizacje w województwie podkarpackim:

 

KOŚCIOŁY (w nawiasach podano rok ukończenia budowy):